De Argentijnse tango in al haar vormen

Argentinië: een reis naar het land van de tango met Jean-François Vinciguerra

De Argentijnse tango wordt niet gedanst, hij wordt geleefd! Koppels met elkaar verstrengeld, stralende ogen... De Argentijnen dansen de tango op pleintjes, in milongas, bars en cafés. De muziek heeft oceanen en tijdperken doorkruist en verhaalt over vrijheid, verlangen, verdriet en liefde. Van de Rio de la Plata in Buenos Aires, waar aan het eind van de 19e eeuw culturen uit de hele wereld samenkwamen, tot Parijs, werd de Argentijnse tango steevast een universele dans. Leuk om weten: de tango werd in 2009 toegevoegd aan Unesco’s lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid.

Van de populaire tango van Buenos Aires tot tangomanie

In de Argentijnse tango begint alles met een blik, de uitnodiging die de vrouw aanneemt - of niet - met een hoofdknik. Dan begint een subtiel spel van evenwicht, stappen en figuren specifiek voor elk koppel. Hen zien dansen voelt als een trip naar het hart van de Argentijnse ziel.

Het verhaal van de Argentijnse tango ontstaat eind de jaren 1870 in de arme buitenwijken van Buenos Aires. Daar vermengen Europese immigranten - Italianen, Duitsers, Galicische anarchisten, Fransen, Joden en Oost-Europese zigeuners - zich met de afstammelingen van de Amerindianen, Spaanse kolonisten en uit zwart Afrika gedeporteerde slaven. Ze droomden er allemaal van om rijk te worden in de Nieuwe Wereld. Velen van hen zagen hun droom echter in rook opgaan en dromden vervolgens samen in grote gemeenschappelijke huizen aan de rand van Buenos Aires. Hier werden openluchtdansen georganiseerd waarbij instrumenten, ritmes en melodieën uit de hele wereld samensmolten. De mannen, die traditionele en populaire dansen combineerden, drukten vooral hun machismo, hun nostalgie en hun gevoel van ballingschap uit en vonden op die manier een nieuwe dans uit, de milonga. Later, vanaf 1890, ontstond daaruit de Argentijnse tango. De Argentijnse Tango werd exponentieel succesvoller. Deze nieuwe vorm van de ‘pas de deux’ en de kenmerkende omhelzing bereikte al snel het centrum van Buenos Aires. Aan het begin van de 20ste eeuw onderging de tango snel opeenvolgende veranderingen. Het publiek groeide, de combinatie van instrumenten veranderde. De piano verving steeds vaker de gitaar en de bandoneon, met zijn typerende klaagklank, werd uiteindelijk het belangrijkste instrument.

In Europa deed de tango zijn intrede na de wereldtentoonstelling van 1900. Vooral vanaf 1907, met de komst van Argentijnse muzikanten en dansers naar Parijs, won de tango snel aan populariteit in talrijke cabarets. De ‘tangomanie’ bereikte al snel alle lagen van de bevolking, het werd zelfs een van de favoriete dansen tijdens de Roaring Twenties. Een respectabele tango ontdaan van zijn vunzige verwijzingen, onderwezen in dansscholen, veroverde vervolgens componisten en professionele muzikanten waaruit weer nieuwe composities ontstonden.

De tango in al zijn vormen

Jean-François Vinciguerra, een lyrisch kunstenaar die mee aan boord gaat van de Rivages du Monde cruises, is artistiek directeur van de cruise van Buenos Aires naar Rio met als thema de tango.

Jean-François Vinciguerra over het programma van de cruise: "Het wordt een heel mooie cruise met een prachtig programma rond de tango! We hebben het geluk Marie-Ange Todorovitch, een van onze prachtige Franse mezzo's, de geweldige accordeonist Michel Glasko en twee dansers, Serge Malet en Estelle Danvers, die ook choreografe is, aan boord te hebben. Het programma behelst ‘De Tango in al zijn vormen’. Concreet: van de meest traditionele tango zoals Carlos Gardel en de grote Argentijnse componisten tot de meer facetrijke tango zoals de ‘Choucrouten Tango’ gezongen door Annie Cordy. Maar ook de zeer klassieke tango van de componisten Piazzolla of Albéniz die originele en onverwachte stukken schreven.”

"Zo omarmde de controversiële componist Piazzolla deze zogenaamde populaire muziek en voegde er nieuwe kleuren en een universele dimensie aan toe. Het is door zijn toedoen muziek geworden waar niet alleen de tangoliefhebber maar ook de rest van de wereld kan van houden. Piazzolla verbond de traditionele tango met de wereld van de klassieke muziek.”

Fotocredits © Tiago Lopes Fernandez © Mariano Heluani © Cyrille George-Jerusalmi