De Azoren, een feestelijke archipel

De Azoren: voorliefde voor het feest

Als de negen vulkanische eilanden van de Azoren één ding met elkaar gemeen hebben, dan is het wel hun voorliefde voor festiviteiten. Of het nu gaat om religieuze, muzikale, maritieme festiviteiten of stierengevechten, er is op de Azoren altijd wel ergens een feest aan de gang.

De langste periode van feestelijkheden op de Azoren is gewijd aan de Heilige Geest: de Heilige Geest feesten vinden plaats in de acht weken tussen Paaszondag en Drievuldigheidszondag. Het hoogtepunt van de festiviteiten vindt plaats tijdens het weekend van Pinksteren. Op vrijdag vindt de processie van de kalveren plaats, waarbij de dieren in feestelijke outfits worden gestoken en door de straten paraderen voordat ze symbolisch worden geofferd. Hun vlees wordt gebruikt voor het uitdelen aan de armen op zaterdagochtend en voor de gerechten voor de zogeheten ‘bodo’. De bodo is een groot feestelijk en populair banket dat op zondag wordt gegeven. De centrale plaats van dit volksfeest is de ‘imperio’, een kapel gewijd aan de ‘Divino Espírito-Santo’ die in elk dorp te vinden is. Op het eiland Terceira zijn de feesten van de Heilige Geest het mooist en in overeenstemming met deze traditie die al sinds 1492 bestaat. Een lokale bijzonderheid is het maken van duivenbeeldjes in suiker gemengd met water en azijn, die vervolgens worden tentoongesteld in de ‘imperios’. Sinds 1980 wordt Pinkstermaandag gecombineerd met een ander Azoriaans feest, namelijk dat van de onafhankelijkheid, genaamd de ‘Dia dos Açores’.

Zodra de feesten van de Heilige Geest voorbij zijn, starten de feesten van Sint Jan. Ze worden ‘Sanjoaninas’ genoemd en zijn hoogst bijzonder in Angra do Heroísmo. Daar duren ze tien dagen en bestaan ze uit diverse parades, straatconcerten en stierengevechten. Opmerkelijk: de stieren worden in toom gehouden met een touw, een soort sterke leiband waarmee het dier door de straten van de stad wordt geleid. De vieringen eindigen steevast met een optocht van populaire marsen, in de zuivere traditie van de Portugezen.

Een andere feestelijke bezienswaardigheid op de Azoren is de Dag van de Hoorns, gevierd op 25 april, ook wel het feest van Sint Marcus. Voor deze gelegenheid wordt een kroon, met daarop een kleine hoorn, in de kerk gezegend. Vervolgens wordt deze op het hoofd van de getrouwde mannen geplaatst. Dit symbool mag uiteraard niet verward worden met wat mij associëren met het ‘dragen van horens’ natuurlijk. Neen, hier verwijzen ze naar Marcus die tijdens zijn martelaarschap als een os, met een touw om zijn nek, door de straten van Bucoles werd gesleept. Bucoles is een vissershaven bij Alexandrië waar hij bisschop was. Sommige strenge priesters probeerden dit feest, dat zij meer heidens dan religieus vonden, te bannen. Doch het jaar nadat ze werden verboden, is volgens de legende een kudde gehoornde runderen de kerk van São Mateus op het eiland Pico binnengedrongen en voor de preekstoel gaan knielen. Alle twijfel ging prompt overboord; de Dia de Cornos was wel degelijk een hemelse aangelegenheid.

Eveneens vermeldenswaardig is de ‘Week van de Zee’, een niet te missen festival dat elk jaar in augustus plaatsvindt op het eiland Faial. Het is gewijd aan de scheepvaart en herinnert eraan hoe de eerste mensen per schip de nog onaangetaste archipel bereikten en er het huidige paradijs van maakten. De Week van de Zee is de gelegenheid bij uitstek voor het bijwonen van de prachtige regatta's in de baai van Horta en daarbuiten.

Overal op de Azoren en het hele jaar door lijken deze eilanden de hardheid van de vulkanische landschappen te willen verdoezelen met aanhoudende en wisselende festiviteiten.

Foto’s © Martin Silva Cosentino